WOORD VOORAF
Inderdaad, zelf je eigen kasteelwijn maken, is niet eens zo moeilijk. Het is zelfs zo dat in de jachtige tijd waarin we nu leven, er steeds meer en meer mensen zijn die op één of andere manier terug naar de natuur willen. Ze besteden hun (soms zo weinig) vrije tijd, om nuttig gebruik te maken van wat de natuur – nu nog – te bieden heeft. Ze verwerken bijvoorbeeld op een ambachtelijke wijze het fruit uit hun eigen tuin, of het uitvalfruit dat bij de meeste fruittelers tegen een zacht prijsje kan gekocht worden, tot een lekkere en gezonde fruitwijn.
De bedoeling van deze ambachtelijke wijnmakers is dan ook op een creatieve wijze hun vrije tijd te besteden aan het op een eenvoudige en natuurlijke manier maken van wijn, dat in feite oorspronkelijk een echt huisambacht was zoals lekker koken, brood en taart bakken, gefermenteerde melkdranken en kaas bereiden, weven, naaien, bloemschikken, bierbrouwen,…
Deze huisambachten, die destijds door de ouders aan hun kinderen werden verder geleerd, worden nu spijtig genoeg verdrongen door modernere vrijetijdsbestedingen.
Dikwijls is het echter voor de ambachtelijke wijnmaker een groot probleem om als beginneling goed wijs te geraken uit de moeilijke woorden, ingewikkelde beschrijvingen en geleerde berekeningen die op vele wijncursussen en in meerdere boeken gebruikt worden. Een beginner-wijnmaker wenst echter geen geletterde uitleg, geen wetenschap over het hoe en waarom, maar hij wil gewoon weten hoe te beginnen en hoe het goed te doen om lekkere en gezonde wijn te bekomen, dat is alles,
De meeste wijnboeren in de wereld en dat zijn er toch enkele honderdduizenden, zijn meestal ook geen geleerde heren, maar wel eenvoudige mensen die de knepen van het vak van hun voorouders hebben geleerd en die het toch ook zeer goed doen.
Eenvoud zal dan ook de bedoeling zijn van dit naslagwerkje, waaruit zo veel mogelijk geleerde uitleg werd geweerd. Waar hier of daar toch nog een technisch woord wordt gebruikt, vind je er de uitleg of omschrijving dan ook bij. Wijnmaken dus voor iedereen.
Wijn is een alcoholhoudende drank die bekomen wordt door de vergisting van sap van druiven, zonder toevoeging van water, suiker of enig ander product. Het is dus gewoon gegist zuiver druivensap.
Dit is eveneens een alcoholhoudende drank, ditmaal bekomen door de vergisting van een bepaald vruchtensap of van een mengeling van verschillende vruchtensappen. Om echter tot een algemeen aanvaardbaar product te komen, moet er dikwijls nog suiker, zuur en soms water aan toegevoegd worden. De vruchten die hiervoor gebruikt kunnen worden zijn: appelen, peren, kersen, krieken, allerhande bessen, rabarber, aardbeien, …
Vruchtenwijn kan ingedeeld worden in: kelderwijn (of bewaarwijn), landwijn, hooggradige vruchtenwijn, schuimwijn, mede-honingwijn,…
Hierbij laat men een reeds afgewerkt hooggradige vruchtenwijn nog een tijdlang trekken op een aromatisch kruidenmengsel. Ook kan men een kruidentinctuur maken, waarvan een kleine hoeveelheid wordt toegevoegd aan een reeds afgewerkte vruchtenwijn. Deze werkwijze is evenwel voorbehouden aan echte kruidenkenners. Zo bestaat er bijvoorbeeld meiwijn, O.L.Vr.-bedstrowijn, vermoutwijn,…
Heel eenvoudig, zonder geleerde woorden of moeilijke formules zoals beloofd. Zoals alle beginnelingen dat zouden moeten doen. Ook beginnende wijnmakers die al jaren bezig zijn, maar stilaan een beetje uitgekeken zijn op allerlei bestaande boeken over de wijnmakerij, kunnen er misschien iets bij opsteken. Mogelijk zijn ze immers een beetje de heel eenvoudige basisgegevens vergeten en zijn daardoor misschien de pedalen een beetje kwijtgeraakt. Voor de gevorderden onder ons kan het ook een snelle, maar eenvoudige herhaling zijn van hun eerste lessen. Zoals een kind ook eerst voorzichtig begint te kruipen, dan stilaan leert stappen om uiteindelijk pas later echt te gaan lopen, zo gaan wij als beginner-wijnmaker ook niet onmiddellijk beginnen dromen van schuimwijn, notenport, vermoutwijn,… het zou toch moeilijk lukken.
Wij gaan proberen om eenvoudige goede wijn te maken, gezond van geur, kleur en smaak. Helder en zuiver met alles erop en eraan om goed te blijven en door narijping nog beter te worden. Hiervoor zijn echter gezonde (geen mooie), rijpe vruchten nodig en vooral een oplettende wijnmaker die tijdens het hele verloop van het wijnmaken zeer proper en netjes te werk gaat. Dat is echt zeer belangrijk.
STAP VOOR STAP EN ECHT NIET MOEILIJK
Waar het bij het wijnmaken op aan komt, is alles te doen in de juiste volgorde, op tijd, precies, proper en in goede omstandigheden. Er komen echt geen scheikundige formules, ingewikkelde tabellen of berekeningen bij te pas. Hogere studies of ervaring zijn in het geheel niet nodig. Wie kan lezen, schrijven en een paar eenvoudige rekensommetjes maken, kan ook goede wijn maken.
Wat het nodige materiaal betreft geldt ook hier weer: eerst kruipen, dan stappen en veel later pas leren lopen. Met eenvoudige goedkope middelen beginnen, die kunnen aangekocht worden via de materiaalmeester van je gilde, biedt evenveel kans op slagen dan met groot en duur materiaal.
We mogen echter niet vergeten dat al wat verkeerd of niet op z’n tijd wordt gedaan, onherroepelijk een slechte invloed heeft op het eindresultaat. Het zou kunnen dat uiteindelijk de geur of de smaak tegenvalt, of de wijn niet helder is. Ook kan de wijn bederven of schimmelen of zelfs azijn worden. Dit is echter nooit de schuld van de vruchten of van anderen, maar steeds en alleen die van de wijnmaker zelf. Denk daar steeds aan. Als je daarom de eenvoudige, duidelijke regels van dit werkje nauwkeurig volgt, krijg je nooit slechte wijn. Dat moet voor elke beginneling een geruststelling zijn en juist daarom zal je in deze handleiding alleen eenvoudige en duidelijke uitleg vinden, met eenvoudige woorden die iedereen verstaat.